ผลงาน
หัวข้อ กฎหมายแรงงานที่ HR ต้องรู้
กฎหมายแรงงานที่ HR ต้องรู้
สรุปกฎหมายแรงงาน ที่คนทำงานควรรู้
สิทธิเกี่ยวกับค่าจ้างและเวลาทำงาน
การทำงานในวันปกติ
- ชั่วโมงการทำงานปกติต้องไม่เกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน หรือตามที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงกัน แต่รวมแล้วต้องไม่เกิน 48 ชั่วโมงต่อสัปดาห์
- ลูกจ้างมีสิทธิได้รับค่าจ้างไม่ต่ำกว่าอัตราค่าจ้างขั้นต่ำที่กฎหมายกำหนด
การทำงานล่วงเวลา
- หากทำงานเกินเวลาปกติในวันทำงาน ลูกจ้างมีสิทธิได้รับค่าล่วงเวลาไม่น้อยกว่า 1.5 เท่าของค่าจ้างต่อชั่วโมง
- การทำงานล่วงเวลาต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้าง ยกเว้นกรณีที่มีความจำเป็นเร่งด่วน
การทำงานในวันหยุด
- หากต้องทำงานในวันหยุดประจำสัปดาห์ วันหยุดตามประเพณี หรือวันหยุดพักผ่อนประจำปี นายจ้างจะต้องทำการจ่ายค่าทำงานในวันหยุดเพิ่มขึ้นอีก 1 เท่าของค่าจ้าง ในวันทำงานตามชั่วโมงที่ทำงานในวันหยุด
- หากทำงานล่วงเวลาในวันหยุด จะได้รับค่าล่วงเวลาในวันหยุดไม่น้อยกว่า 3 เท่าของค่าจ้างต่อชั่วโมง
สิทธิในวันหยุดและวันลา
วันหยุดประจำสัปดาห์
ลูกจ้างมีสิทธิได้รับวันหยุดประจำสัปดาห์ไม่น้อยกว่า 1 วันต่อสัปดาห์ โดยให้มีระยะห่างกันไม่เกิน 6 วัน
วันหยุดตามประเพณี
ลูกจ้างมีสิทธิได้รับวันหยุดตามประเพณีไม่น้อยกว่า 13 วันต่อปี โดยได้รับค่าจ้าง ถ้าวันหยุด ตามประเพณี ตรงกับวันหยุดประจำสัปดาห์ ให้หยุดชดเชยในวันทำงานถัดไป
วันหยุดพักผ่อนประจำปี
ลูกจ้างที่ทำงานติดต่อกันครบ 1 ปี มีสิทธิได้รับวันหยุดพักผ่อนประจำปีไม่น้อยกว่า 6 วันทำงาน โดยได้รับค่าจ้าง
การลาป่วย
- ลูกจ้างมีสิทธิลาป่วยได้เท่าที่ป่วยจริง และได้รับค่าจ้างไม่เกิน 30 วันทำงานต่อปี ซึ่งการลาป่วยตั้งแต่วันที่ 31 เป็นต้นไปลูกจ้างจะไม่มีสิทธิได้รับค่าจ้าง
- กรณีลาป่วยตั้งแต่ 3 วันขึ้นไป นายจ้างอาจขอใบรับรองแพทย์ได้
การลากิจ
ลูกจ้างมีสิทธิลากิจได้ตามข้อบังคับการทำงานของแต่ละบริษัท โดยต้องได้รับอนุญาตจากนายจ้างก่อน
การลาคลอด
- ลูกจ้างหญิงมีสิทธิลาคลอดได้ไม่เกิน 98 วัน โดยได้รับค่าจ้างไม่น้อยกว่า 45 วัน โดยวันลาจะนับรวมตั้งแต่วันฝากครรภ์ วันตรวจครรภ์ วันคลอด และจะนับรวมวันหยุดอื่น ๆ ที่มีในระหว่างวันลาด้วย
- สามารถลาเพื่อตรวจครรภ์ก่อนคลอดได้โดยไม่ถือเป็นวันลาป่วย
กฎหมายแรงงานเกี่ยวกับการจ้างงาน
นอกจากสิทธิขั้นพื้นฐานแล้ว กฎหมายแรงงานยังครอบคลุมถึงเรื่องการจ้างงานในแง่มุมต่าง ๆ ซึ่งทั้งนายจ้างและลูกจ้างควรทำความเข้าใจเพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต
สัญญาจ้างและข้อตกลงในการทำงาน
รูปแบบของสัญญาจ้าง
สัญญาจ้างอาจทำเป็นหนังสือหรือด้วยวาจาก็ได้ แต่ควรทำเป็นลายลักษณ์อักษรเพื่อป้องกันปัญหา โดยที่สัญญาจ้างต้องไม่มีข้อความที่เอาเปรียบลูกจ้างเกินสมควร
ข้อตกลงในการทำงาน
ควรระบุรายละเอียดเกี่ยวกับตำแหน่งงาน หน้าที่ความรับผิดชอบ อัตราค่าจ้าง และสวัสดิการต่าง ๆ ให้ชัดเจน หากมีการเปลี่ยนแปลงข้อตกลง ต้องได้รับความยินยอมจากทั้งสองฝ่าย
ข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน
นายจ้างที่มีลูกจ้างตั้งแต่ 10 คนขึ้นไปต้องจัดทำข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานเป็นภาษาไทย โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับวันทำงาน เวลาทำงาน วันหยุด การลา และระเบียบข้อบังคับ
การทดลองงานและการบรรจุเป็นพนักงาน
ระยะเวลาทดลองงาน
- กฎหมายไม่ได้กำหนดระยะเวลาทดลองงานไว้ แต่โดยทั่วไปไม่ควรเกิน 120 วัน ระยะเวลาที่เหมาะสมและเป็นที่นิยมกันคือ 90 วัน
- ในช่วงทดลองงาน ลูกจ้างมีสิทธิได้รับค่าจ้างไม่ต่ำกว่าอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ
- หากพนักงานถูกเลิกจ้างหลังจากทำงานมาได้ครบ 120 วันแล้ว บริษัทจะต้องจ่ายค่าชดเชยอย่างต่ำ 1 เดือน
การประเมินผลการทดลองงาน
- ควรมีการกำหนดเกณฑ์การประเมินที่ชัดเจนและแจ้งให้ลูกจ้างทราบล่วงหน้า
- ผลการประเมินควรแจ้งให้ลูกจ้างทราบเป็นลายลักษณ์อักษร
การบรรจุเป็นพนักงาน
เมื่อผ่านการทดลองงาน ลูกจ้างจะได้รับการบรรจุเป็นพนักงานประจำ โดยอายุงานจะเริ่มนับตั้งแต่วันแรกที่เข้าทำงาน รวมระยะเวลาทดลองงานด้วย
การเลิกจ้างและค่าชดเชย
การเลิกจ้างที่เป็นธรรม
นายจ้างสามารถเลิกจ้างได้หากมีเหตุผลอันสมควร เช่น ลูกจ้างทุจริตต่อหน้าที่ หรือฝ่าฝืนข้อบังคับการทำงานอย่างร้ายแรง โดยต้องแจ้งให้ลูกจ้างทราบล่วงหน้าก่อนงวดจ่ายเงินเดือนครั้งที่จะถึง และให้การเลิกจ้างมีผลในวันจ่ายเงินเดือนถัดไป
การเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม
การเลิกจ้างไม่เป็นธรรม หมายถึง การเลิกจ้างโดยไม่มีเหตุผลที่สมควร ลูกจ้างสามารถร้องเรียนไปยังพนักงานตรวจแรงงาน สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานในเขตพื้นที่ที่สำนักงานของนายจ้างตั้งอยู่ และมีสิทธิได้รับค่าชดเชยเมื่อถูกเลิกจ้างโดยไม่มีความผิด
ค่าชดเชยกรณีเลิกจ้าง
ลูกจ้างที่ทำงานครบ 120 วันขึ้นไป มีสิทธิได้รับค่าชดเชยเมื่อถูกเลิกจ้างโดยไม่มีความผิด โดยอัตราค่าชดเชยขึ้นอยู่กับอายุงาน ดังนี้
- ทำงาน 120 วัน แต่ไม่ครบ 1 ปี ได้รับค่าชดเชย 30 วัน
- ทำงาน 1 ปี แต่ไม่ครบ 3 ปี ได้รับค่าชดเชย 90 วัน
- ทำงาน 3 ปี แต่ไม่ครบ 6 ปี ได้รับค่าชดเชย 180 วัน
- ทำงาน 6 ปี แต่ไม่ครบ 10 ปี ได้รับค่าชดเชย 240 วัน
- ทำงาน 10 ปี แต่ไม่ครบ 20 ปี ได้รับค่าชดเชย 300 วัน
- ทำงาน 20 ปีขึ้นไป ได้รับค่าชดเชย 400 วัน
การลาออก
ถ้าสัญญาจ้างไม่มีกำหนดระยะเวลา ลูกจ้างต้องบอกกล่าวล่วงหน้าอย่างน้อย 1 งวดการจ่ายค่าจ้าง ถ้าได้รับค่าจ้างเป็นรายเดือน ต้องแจ้งล่วงหน้าอย่างน้อย 1 เดือน แต่ถ้าเป็นสัญญาจ้างที่มีกำหนดระยะเวลาแน่นอน เช่น จ้าง 1 ปี เมื่อครบกำหนดสัญญาก็ไม่จำเป็นต้องแจ้งล่วงหน้า
